బతుకమ్మ మొదటి రోజు ఎంగిలి పూల బతుకమ్మ అని అంటారు. ఈ రోజు మొదలైనప్పుడు అమ్మవారిని పూలతో అలంకరించి, పల్లె జానపద శైలిలో పాటలు పాడతారు. మీకు ప్రత్యేకంగా ఒక సులభమైన బతుకమ్మ పాట రాసి ఇస్తున్నాను:
🎶 బతుకమ్మ పాట – మొదటి రోజు (ఎంగిలి పూల బతుకమ్మ)
పల్లవి:
బతుకమ్మా బతుకమ్మా 🌸
ఎంగిలి పూల బతుకమ్మా 🙏
అమ్మవారి పాదాల దగ్గర
అలవోకగా చేరిన బతుకమ్మా 🌼
చరణం 1:
గంగమ్మ జలములు తెచ్చి
గిన్నెలో వేసి అలంకరించి
పసుపు కుంకుమ పూలతో పూసి
పల్లె జనాల హృదయానందం నీవే బతుకమ్మా 🌸
చరణం 2:
తల్లీ మా ఊరికి సుఖమిచ్చి
పంటలన్నీ పుష్కలమయ్యేలా కాపాడి
అమ్మవారి ఆశీస్సులు చేకూర్చి
అందరికి ఆనందం పంచే బతుకమ్మా 💐
చరణం 3:
మొదటి రోజు ఎంగిలి పూలతో
ముగిసే వరకు నవ్వులు పూయించి
తొమ్మిది రోజులు వెలుగులు నింపే
తెలంగాణ ఆత్మగౌరవం నీవే బతుకమ్మా 🌺
దసరాముందువచ్చేఅమావాస్య నాడు అనగా శ్రావణబహుళఅమావాస్య రోజును పోలాలఅమావాస్యఅని అంటారు. ఈ పండగ కు కందమొక్క మరియు బచ్చలి మొక్కకు పూజచేస్తారు. పూజలో ఒకకథకూడా చెప్తారు. ఇదిపెళ్ళయినఆడవాళ్ళుపిల్లల కలవారు వారి శ్రేయస్సుకోసంచేస్తారు. పిల్లలు లేనివారు పిల్లలు కలగటానికి ఈ పూజ చేస్తారు. ఈ పూజలో ఆడపిల్లు కావాలనుకునేవారు గారెలు దండ అమ్మవారికి వేస్తామని, మొగపిల్లలు కావలి అనే కోరిక కలవారు పూర్ణం బూరెలు దండ అమ్మవారికి వేస్తామని మొక్కుకుంటారుట. ఈ పోలేరమ్మకు గౌరీదేవి పూజ చేస్తారు. నివేదనగా నవకాయ కూర చేస్తారు, ఇంకా పప్పు తాలికలు, పాలతాలికలు, మినపకుడుములు చేసి అమ్మవారికి నేవేదిస్తారు.
వ్యవసాయం కలవారు ఎద్దులకు పూజ చేస్తారు. అదే వ్యవసాయం లేనివారు ఎద్దు బొమ్మలు మట్టి తో చేసి వాటికి పూజ చేస్తారు. ఇక ఇదే రోజున పోలేరమ్మను ఆరాధించే ఆచారం కూడా చాలా ప్రాంతాలలో కనిపిస్తూ వుంటుంది. గ్రామీణ ప్రాంతాలకి చెందిన ప్రజలు 'పోలాంబ' పేరుతో అమ్మవారిని పూజిస్తారు. ఆమెకి ఇష్టమైన నైవేద్యాలతో పాటు చీరసారెలు సమర్పిస్తారు. ఈ విధంగా చేయడం వలన ఆ తల్లి అనుగ్రహం లభిస్తుందనీ ... ఫలితంగా వర్షాలు పంటలకి అనుకూలంగా కురుస్తాయని విశ్వసిస్తుంటారు. జీవితం ఎలాంటి ఒడిదుడుకులు లేకుండా సుఖశాంతులతో కొనసాగాలంటే పితృదేవతల ఆశీస్సులు కావాలి. అలాగే వర్షాలు బాగా కురవాలంటే గ్రామదేవత అయిన పోలేరమ్మ అనుగ్రహం వుండాలి. వర్షాలుపడితే వ్యవసాయ పనులు చేయడానికి అనుకూలంగా ఎద్దులు ఆరోగ్యంగా వుండాలి. పంటలు బాగా పండినప్పుడే ఆవులకు మేత దొరుకుతుంది. ఫలితంగా లభించే పాలు ఆ కుటుంబ సభ్యులను ఆరోగ్యపరంగాను ... ఆర్ధికంగాను ఆదుకుంటాయి. తమ జీవనాధారానికి తోడ్పాటుని అందించే దేవతను ... పెద్దలను ... పశువులను పూజించే పర్వదినంగా పోలాల అమావాస్య కనిపిస్తుంది. గ్రామదేవతను ఆరాధిస్తూ ... వ్యవసాయానికి సహకరించే పశువులను పూజించే పర్వదినం కనుక ఇది ఎక్కువగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కనిపిస్తుంది. ప్రత్యేకతను సంతరించుకుని తన విశిష్టతను చాటుకుంటూ వుంటుంది. ఇక కధ విషయానికి వస్తే: "ఒకకుటుంబంలోఏడుగురుకొడుకులు. అందరికీపెళ్లిళ్ళుచేస్తారు. అందులో, ఏడో కోడలికిఏటపిల్లాడుపుడతాడు. కానీపోలాలఅమావాస్యరోజుచనిపోతాడు. అలాగాఆరుసంవత్సరాలుజరుగుతుంది. అప్పటికేఆమెతోడికోడళ్ళుదేప్పటంమొదలుపెడతారు - ఆమెవలనవారుఆపండుగజరుపుకోలేకపోతున్నారుఅని. ఆబాధభరించలేక ఏడవ సంవత్సరంపిల్లాడుకోనఊపిరితోఉండగానేఅతడినిఒకచాపలోచుట్టేసిఉంచేస్తుంది. అందరూపూజచేసుకుంటారు. అదిఅయ్యాక, ఆమెఆబాబునిభుజంమీదవేసుకునిస్మశానానికిఏడుస్తూవెళ్తుంది. అదిచూసినపార్వతీపరమేశ్వరులువృద్ధదంపతులరూపంలోఎదురయ్యి "ఎవరమ్మానీవు? ఎవరాబాబు? ఎందుకుఏడుస్తున్నావు?" అనిఅడుగుతారు. దానికిఆమె - "ఎవరైతేఏమిటమ్మ - మీరుఆర్చేవారాతీర్చేవారా?" అనిఅడుగుతుంది. దానికివారు - "మేమేఆర్చేవారము -తీర్చేవారము - చెప్పవమ్మా" అంటారు. ఆమెతనగోడుచెప్పుకుంటుంది. వారుఓదార్చిఅంతాశుభంకలుగుతుందిఅనిచెప్పివెళ్ళిపోతారు.అప్పుడుఆమెభుజంమీదఉన్నాబిడ్డతోసహా, ఇదివరకుచనిపోయినబిడ్డలుకూడాలేచివచ్చేస్తారు. వారినిచూసినఆశ్చర్యంలోఆదంపతులనుచూద్దాంఅనితిరిగేసరికివారుఉండరు. అప్పుడు - అదిపార్వతీపరమేశ్వరులుఅనితెలుసుకునిఆనందంగాఇంటికివెళ్ళిపోతుంది. అక్కడఆమెతోడికోడళ్ళుఈమెఅదృష్టానికిఅబ్బురపోయిక్షమార్పణచెప్పుకుంటారు. అప్పటినుండిఆమెప్రతిఏటతప్పకుండాపోలాలఅమావాస్యపూజ జరుపుకుంటుంన్నారు." ఈకథవిన్నతరువాతచెప్పినవారు:"పోలేరమ్మ, నీఇల్లుపాలతో, నేతితోఅలుకుతాను. నాఇల్లుఉచ్చతో, పియ్యతోఅలుకు", అంటారు.వినడానికికొంచం వింతగా వుంటుంది. కాని అది వారి పిల్లలమీదప్రేమకు గుర్తుగా కనిపిస్తుంది . ఆకథఅక్షింతలుచదివినవాళ్ళు,విన్నవాళ్లుతలపైవేసుకుంటారు. తరువాత పూజలో పసుపు కొమ్ముకు దారం కట్టి తోరం చేసి ఆ తోరాన్ని చేసి పూజ అయ్యాక ఆ పసుపుకోమ్మును చిన్నపిల్లలుకు కడతారు. అది వారికి రక్షగా వుంటుంది అని భావిస్తారు.
"పోలేరమ్మ నీ ఇల్లు పాలతో, నేతితో అలుకుతాను. నా ఇల్లు మలమూత్రాలతో అలుకు" అనే వాక్యం "పోలాల అమావాస్య" లేదా "పోలాంబ వ్రతం" అనే నోము విన్న తర్వాత చెప్పే ఒక ఆచారబద్ధమైన ప్రార్థన. ఇది భక్తులు తమ పిల్లల భద్రత కోసం, కోరికలు నెరవేర్చబడినప్పుడు అమ్మవారికి కృతజ్ఞతగా చేసే ఒక అద్భుతమైన ప్రతిజ్ఞ.
ఈ వాక్యం వెనుక ఉన్న కథనం:
పోలాల అమావాస్య:
పిల్లలు లేని స్త్రీలు తమ పిల్లల భద్రత, ఆరోగ్యం, శ్రేయస్సు కోసం చేసే ఒక నోము ఇది.
కథ విన్న తర్వాత:
ఈ నోము కథ విన్న తర్వాత, భక్తులు అమ్మవారికి తమ కృతజ్ఞతను, భక్తిని తెలియజేస్తూ ఈ ప్రార్థన చేస్తారు.
ప్రతిజ్ఞ:
"పోలేరమ్మ, నీ ఇల్లు పాలతో, నేతితో అలుకుతాను" అంటే, అమ్మవారికి పవిత్రమైన, శుభ్రమైన పాలతో, నేతితో అలుకుతాను అని.
"నా ఇల్లు మలమూత్రాలతో అలుకు":
దీని అర్థం, నీకు పవిత్రమైన వాటితో, నాకు అపవిత్రమైన వాటితో ఉన్నా సరే, నీ పిల్లల మంచి కోసం ఈ ప్రతిజ్ఞ చేస్తున్నాను అని.
ఈ వాక్యం, భక్తుల పిల్లల పట్ల ఉన్న ప్రేమను, అమ్మవారిపై వారికి ఉన్న అపారమైన భక్తిని తెలియజేస్తుంది.