O Sanjaya, assembled at the holy-field and place of pilgrimage of Kurukshetra, raring to fight, what did my sons and the sons of Pandu do?
ధృతరాష్ట్రుడు పలికెను: ఓ సంజయా! ధర్మక్షేత్రమైన కురుక్షేత్రమునందు నా తనయులూ మరియు పాండురాజు తనయులు యుద్దము చేయగొరువారై సమకూడిన పిమ్మట ఏమి చేసిరి?
అన్న శ్లోకం తో భగవద్ గీత ప్రారంభం అయ్యింది. మొత్తం గీతలో దృతరాష్ట్రుడు ఒక్క శ్లోకం మాత్రమె చెప్తాడు.
అప్పుడు సంజయుడు
sanjaya uvaca
drishtva tu pandavanikam vyudham duryodhanas tadaacaryam upasangamya raja vacanam abravit
Sanjaya said:
O Dhrtarastra! After seeing the army of the Pandavas arranged in a military array, overwhelmed King Duryodhana went to Dronacharya and spoke these words:
దృష్ట్వా తు పాణ్ణవానీకం వూఢం దుర్యోధనస్తదా |
ఆచార్యముపసంగమ్య రాజా వచనమబ్రవీత్ ||
సంజయుడు పలికెను: ఓ రాజా! పాండవులచే వ్యూహముగా ఏర్పాటు చేయబడిన సైన్యమును గాంచి దుర్యోధనుడు తన గురువు చెంతకు చేరి ఇట్లు పలికెను.
అని సంజయుని మొదటి శ్లోకం.
అసలు గీత జననం శ్రీ క్రిష్నులవారు అర్జునునికి అమవాస్యరోజు చెప్పారు అది పదకొండు రోజులు తరువాత ఏకాదశి రోజు బయటికి వచ్చింది అదే మనం అందరం గీతాజయంతిగా జరుపుకుంటున్నాం.
మహా భారతం లో భీష్మ పర్వంలో గీత సంపూర్తి అయిన పిదప గీతా శ్లోక సంక్య ను గురించి వివరించారు.
శ్లోకం: షట్సాతాని సవింశాని శ్లోకానాం ప్రాహ కేశవః అర్జునః సప్తపంచాసత్ సప్తషష్టిం చ సంజయః దృతరాష్ట్రః శ్లోకం మేకం గీతాయా మానముచ్యతే
తాత్పర్యం: గీతయందు శ్రీ కృష్ణముర్తి 620 శ్లోకంలను, అర్జునుడు 57 శ్లోకాలను, సంజయుడు 67 శ్లోకాలను,
ధృతరాష్ట్రుడు 1 శ్లోకం చెప్పిరి. మొత్తం మీద ౭౪౫ శ్లోకాలు అని తెలుస్తోంది.
మనం కృతజ్ఞ్యతలు తెలుపుకోవాలి ఎవరెవరికి అంటే
గీతను భోధించిన కృష్ణులవారికి
గీత కు నిమితమాత్రుడైన అర్జునుడికి
గీత ను చందోబద్దంగా మనకు అందించిన వ్యాసునికి
గీత ను రాసిన శ్రీ విఘ్నేసునకు
గీత ను ఓమ్ ప్రధంగా ప్రచారం చేసిన సంజయునికి
గీత యొక్క తాళ పత్రాలను కాలగర్భములో కలవకుండా కాపాడిన పుణ్యాత్ములకు
గీత యొక్క చిన్న చిన్న భావాలను మనకు అర్ధం అయ్యేలా చెప్పిన భాష్యకారులకు
గీత ని ఇంటి ఇంటికి ప్రచారం చేసిన, మరియు చేస్తున్న గీతా ప్రచారులకు
మన లోకం అంతా కృతజ్నతలుతో వుండాలి .
The Gita is the most beautiful and the only truly philosophical song. It contains sublime lessons on wisdom and philosophy. It is the “Song Celestial”. It is the universal gospel. It contains the message of life that appeals to all, irrespective of race, creed, age or religion.
సంవత్సరానికి 24 ఏకాదశులు వస్తాయి సూర్యుడు ఉత్తరాయణానికి మారే ముందు వచ్చే ఏకాదశిని వైకుంఠ ఏకాదశి లేదా ముక్కోటి ఏకాదశి అంటారు ఈరోజునే వైకుంఠ ద్వారాలు తెరుచుకువుంటాయని. వైష్ణవ గుళ్ళుదగ్గర ఉత్తరంవైపు వున్నద్వారం వైపునుండి భక్తులు భగవంతుని దర్శిస్తారు. ఈరోజున ముక్కోటి దేవతలు భూమికి వచ్చి ఉత్తరద్వారం వైపునుండి స్వామిని ధర్శిస్తారు. అందుకే ముక్కోటి ఏకాదశి అంటారుట.
ఈరోజునే పాలసముద్రం నుండి విషం మరియు అమృతం పుట్టాయి. ఈరోజే పరమ శివుడు విషం మింగాడు. ఈరోజు చాలా మంది ఉపవాశం వుంటారు.
ఈరోజునే గీతాజయంతి కూడా అందుకే చాలా విశేషమైనదిగా చెప్పుకోవచ్చు.
మహాభారతంలో శ్రీ కృష్ణుడు అర్జునునికి చేసిన ఉపదేశమే గీత. గీతలో మొదటి శ్లోకం
ధృతరాష్ట్రుడు పలికెను: ఓ సంజయా! ధర్మక్షేత్రమైన కురుక్షేత్రమునందు నా తనయులూ మరియు పాండురాజు తనయులు యుద్దము చేయగొరువారై సమకూడిన పిమ్మట ఏమి చేసిరి?
అని ధృతరాష్ట్రుడు అనగా ఈ గీతను సంజయుడు ధృతరాష్ట్రుడికి వివరించాడు ఆరోజే గీత జయంతిగా చెప్తతారు. భగవత్ గీత భగవాన్ శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి కురుక్షేత్ర సంగ్రామ భూమి లో ఉపదేశిస్తాడు.అన్ని సంధి ప్రయత్నాలూ విఫలమైన తర్వాత, యుద్ధం ప్రకటిస్తారు పాండవులు. సంగ్రామ భూమిమీద అడుగు పెట్టిన తర్వాత ఆ మహా సైన్యం చూసి, వారిలో తన తాత అయిన భీష్ముడు వంటి వారిని చూసి నేను యుద్ధం చేయలేను అని అస్త్త్రాలు విడిచి పెట్టాడు. అప్పుడు శ్రీ కృష్ణులు వారు గీతోపదేశం చేసారు. దాని సారం శాంతి. కృష్ణుడు అర్జునుడుతో ఇలా ఇన్నారు.
ఈ లోకానికి వచ్చేటప్పుడు ఏమి తెలేదుకదా. వట్టి చేతులతో వచ్చావు ! పోయేటప్పుడు లగేజిలతో పొవాలనుకుంటున్నావు! అందుకే నీకంత యాతన. నువ్వేమి తెచ్చావని -నువ్వు పోగొట్టుకున్తున్నావు. నీవేమి సృస్తిమ్చావని నీకు నష్టం వచ్చింది? నువ్వు ఏదైతే పోదావో అది ఇక్కడనుండే పోదావు. ఏదైతే ఇచ్చావో అదీ ఇక్కడనుండే ఇచ్చావు.
ఈనాడు నీవు నీ సొంతం అనుకున్నదంతా నిన్న ఇంకొకరి సొంతం , రేపు ఇంకొకరి సొంతం కాగలదు. కావున జరిగేది జరుగక మానదు . అనవసరంగా ఆందోళన చెందకు . ఆందోళన అనారోగ్యానికి మూలం. ప్రయత్నలోపంలేకుండా ప్రయత్నించు. ఫలితం ఏదైనా భగవంతుని ప్రసాదంగా స్వీకరించు. కారు లేదని చింతించకు _ కాలువున్నందుకు సంతోషించు. కొట్లులేవని చింతించకు _ కూటికి వున్నదికడా ! సంతోషించు . అది లేక చాలామంది భాద పడుతున్నారు . కాలిలో ముళ్ళు కుచ్చుకున్నదని చింతించకు _ కంటిలో గుచ్చుకోలేదని సంతోషించు . కాలం చాలావిలువైనది _రేపు అను దానికి రుపులేదు. మంచి పనులను వాయిదావేయవద్దు. అసూయను రుపుమాపు_ అహంకారాన్ని అనగద్రోక్కు . హింసను విడనాడు_అహింసను పాటించు .కొపాన్న్ని దరి చేర్చకు _ఆవెశముతో ఆలోచించకు ఉపకారం చేయకపోయినా _అపకారం తలపెట్టకు. మతిని శుద్దము చేసేధి మతం_ మానవత్వంలెని మతం మతం కాధు. దేవుని పూజించు_ ప్రాణికోట్లకు సహకరించు. తద్వారా భగవదాశీర్వాధం తో శాంతి నీవెంటె వుంటుంధి అని అన్నరు. ఇదే గీతాసారం
ఈ రోజు నుండి ధనుర్మాసం ప్ర్రారంభమము అయ్యింది కదండి. మరి మొదటి పాశురం గురించి తెలుసుకుందాం.
గోపికలు ను గోదాదేవి ఈ వ్రతం చేయుటకు చేయుటకుముందుగా వారు మార్గశిరమాసం గురించి వ్రతం చేయుటకు అనుకూలంగా వుందని కాలాన్ని వారు పొగిడారు. తరువాత ఈ వ్రతం ఎవరు చేసారో దాని వల్ల కలుగు ఫలితం గురించి తెలుసుకున్నారు. ఆవిషయాన్ని మొదటి పాశురంలో చెప్పదలచారు. మొదటి పాశురం
మరి ఈ పాశురం తాత్పర్యము ఏమిటంటే ఒహ్హో మార్గశీర్షమాసము, వెన్నెల నిండిన మంచి రోజు . ఓ అందమైన ఆభరణములు గల పడచులారా ! ఐశ్వర్యముతో నిండిన వ్రేపల్లెలొ సంపదలతో తులతూగు చున్న ఓ బాలికలారా! ఈ మార్గశీర్ష స్నానము చేయవలెనన్నా సంకల్పమున్నచొ రండు. ముందు నడువుడు. వాడియగు వేలాయుధమును దాల్చి కృష్ణునకు ఏవిధమగు ఆపద రాకుండా కాపాడుచున్న శ్రీ నంద గోపుల కుమారుడును , అందములగు కన్నులతో అలరుచున్న యశోద యొక్క బాలసింహము నీలమేఘశ్యాముడును, ఎఱ్ఱని తామరలనుపోలు కన్నులు కలవాడును, సూర్యుని వలే ప్రకాశమును , చంద్రునివలె ఆహ్లాదమును ఈయజాలిన దివ్యముఖమండలము కలవాడును అయిన నారాయణుడే, అతనినే తప్ప వేరొకనిని అర్ధించనిమనకే , మనమాపేక్షెంచు వ్రత సాధనమగు `పరా అను వాద్యమును ఈయనున్నాడు. మనమీ వ్రతము చీయుటను చూచి లోకులందరు సమోషించునట్లు మీరు అందరూ కూడా చేరి ఈ వ్రతము చేయండి అని భావము
తిరుప్పావై అంటే ౩౦ రోజుల పూజ అని అర్ధం అయ్యింది కదా ! మరి ఆ పూజ ఎలా చెయ్యాలో తెలుసుకుందామనుకున్నాం కదా అయితే అది తెలుసుకునే ముందు తిరుప్పావై అంటే ఏమిటో తెలుసుకుందాం .
తిరుప్పావై అంటే శ్రీ వ్రతం. శ్రీ అంటే సంపద కదా. అన్ని సంపదలను ఇచ్చే నూము కదా, దీని నే ధనుర్మాస వ్రతం అని కుడా అంటారు ప్రత్యక్ష భగవానుడైన శ్రీసూర్యభగవానుడు మేషరశి మొదలు పన్నెండురాశులలో సంచరిస్తుంటాడు. ద్వాదశాత్మడైన ఆదిత్యుడు, తన దివ్యయాత్రలో ధనస్సు రాశిలోనికి ప్రవేశిస్తూనే "ధనుర్మాసం" ప్రారంభమై, సూరీడు మకర రాశిలోనికి ప్రవేశించేంతవరకూ, అంటే మకర సంక్రాంతి పర్వదినం ముందురోజు భోగి వరకు వుంటుంది. ఈ నెలరోజుల పాటూ "ధనుర్మాసవ్రతం" ఆచరించాలి. ఈనెల రోజులు పూజలు చేయటం భగవంతునికి మనం చేరువు కావటానికి ఈ వ్రతం ఒక మార్గం ఏలా అంటే మార్గ శిర మాసం వైష్ణవ మాసం అని కుడా అంటారు. "మాసానాం మార్గశీర్షోహం " అని మాసాలలో మార్గశీర్షమాసాన్ని నేనే అని భగవగీత లో శ్రీ క్రిష్ణులవారు అర్జునితో విభూతి యోగములో వివరించారు. అంటే అన్ని మాసాలలోని మార్గశిర మాసం లో శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ ఒక వృక్షచాయ. ఇది గ్రీష్మఋతువులో చల్లగాను, శీతపీడితులకు వెచ్చగాను ఉంటుంది. అలాగే విష్ణు స్వరుపమగు మార్గశీర్ష మాసంకుడా, అతిశీతలం కాక అతి వేడి కాకుండా సమ శీతోష్ణముగా ఉంటుంది. సంవత్సరంను ఒకరోజుగా భావిచినచో మార్గశిరమాసాన్నిబ్రహ్మ ముహార్థముగా చెప్పుకొనవచ్చు అనగా తెల్లవారుజాము చాలామంచిదని తెలుస్తోమ్ది . మార్గ శిరం సత్వ గుణము ను పెంచి భగవదనుభుతిని కలుగ చేస్తుంది.
లోకమంతా పైరులతో పచ్చగా వెలయు కాలం మార్గశిర్షం . మార్గశిర్శమో ! క్షేత్రములో సస్యములు పంది భారంతో వంగి మనోహరంగా ఉంటుంది.
అల్లా వున్నప్పుడు ప్రజలు సంతోషముగా వుందురు. ఈ నెల ప్రారంభం నుండిఇళ్ళల్లొ ఆడవారు మార్గశిర లక్ష్మి వారపూజలు ప్రత్యెకంగా లక్ష్మివారం రోజు చేయటం ప్రారంభించి పుష్యమాసం మొధటి లక్ష్మి వారం వరకు చాలానియమ నిస్టలతో పూజలు చేస్తారు. ఆ రోజు లక్ష్మేహ్రుదయకమలం ముగ్గు పెట్టి లక్ష్మి ని ఆహ్వానించి పూజచెస్తారు. ఈమెని కనక మహాలక్ష్మి గా కొలుస్తారు .
చంద్ర మానాన్ని బట్టి మార్గశిరమని , సూర్య మానాన్ని బట్టి ధనుర్మాసమని ఏర్పడ్డయి . ఈ రెండూ ఒకటె.
ఈ మాసంలొ తెల్లవారుజామున లెచి మార్గశిర స్నానాలు చేసి తమలో వున్న ఙ్ నాన్ని మెలుకొల్పుదురు. ఆద్యాతంక చింతన కలిగి వుంధురు .
ఇక మార్గశిర మాసంలొ ఒక రహస్యమున్నది. మార్గముని నిర్ధెశించునధి. అని అర్ధము. భగవానుని పొంధు దారి అన్న మాట.