రామచరిత మానస 8 సాధుపురుషులకు నమస్కరించెదను .

                            దో -  బందఉఁ  సంత సమాన చిత , హిత అనహిత నహిC కోఇ |
                                     అంజలి  గత సుభ సుమన జిమి, సుమ సుగంధ కర దోఇ|| 3 (క ) || 
                                     సంత సరల చిత జగత హిత , జాని సుభాఉ   సనేహు      |
                                     బాలబినయ సుని కరి కృపా , రామచరన రతి దేహు         || 4 (ఖ) ||
దోసిట చేరిన పుష్పములు రెండుచేతులుకును (అంటే పుష్పములు కోసిన చేయికి మరియు పట్టుకున్న చేతికి )  సుగంధమును సమానముగా పంచును.     అట్లే సాధుపుంగవులు అందరిని సమభావముతోనే చూచుదురు .  వారికి శత్రువులుకానీ మిత్రులు కానీ ఉండరు .  అట్టి సాధుపురుషులకు నమస్కరించెదను . 

సాధువులు సరళ చిత్తులు , లోకోపకారులు , వారిసద్ భావమును స్నేహమును తెలుసుకుని , " ఓ సాధువులారా ! ఈ బాలుని ప్రార్ధనను మన్నించి శ్రీరామచంద్రునిపాదపద్మములపై ప్రీతికలుగునట్లు అనుగ్రహింపుడు" - అని తులసీదాసు వేడుకుంటున్నారు. 

రామచరిత మానస (7 ) సత్సాంగత్యమహిమ

దో - సుని సముఝహిC జన ముదిత మన ,  మజ్జహిC అతి అనురాగ |
లహహిC చారి ఫల అచ్ఛత తను , సాధు సమాజ ప్రయాగ ||  2  ||
ఈ సాధుసమాజరూపమైన ప్రయాగ మహిమను విని , అవగాహన చేసుకొని , అత్యంత భక్తి తో అందుమునకలు వేయువారికి ఈ జన్మలోనే ధర్మార్థ కామ మోక్ష ( చతుర్విధ పురుషార్ధములు ) ఫలములు సిద్దియించును .   (దో  || 2|| )
చౌ -  మజ్జన ఫల పేఖిఅ తతకాలా    |  కాక హోహిC  పిక బకఉ మరాలా   ||
         సుని  ఆచరజ కరై జని కోఈ      |  సతసంగతి మహిమా నహిC  గోఈ   || 1 ||
         బాలమీక  నారద ఘటాజోనీ      |  నిజ నిజ ముఖని  కహీ నిజ హోనీ ||
         జలచర థలచర నభచర నానా|  జే  జడ చేతన జీవ జహానా              || 2 ||
         మతి కీరతి గతి భూతి భలా ఈ   |  జబ జెహిC జతన జహోC జెహిC పాఈ ||
         సో జానబ సతసంగ  ప్రభాఊ     |  లోకహుC భేద న ఆన ఉపాఊ         || 3 ||   
         బిను సతసంగ బిబేక న హోఈ|  రామ కృపా బిసు సులభ న సోఈ    ||
         సతసంగత ముద మంగల మూలా | సొఇ ఫల సిద్ది సబ సాధన ఫూలా|| 4 ||
         సఠ సుధరహిC సతసంగతి పాఈ | పారస పరస కుధాత సుహాఈ        ||
         బిధి బస సుజన కుసంగత పరహీC | ఫని మని సమ నిజ గున అనుసరహీC  || 5 ||
         బిధి హరి హర కబి కోబిద బానీ    |   కహత సాధు మహిమా సకుచానీ     ||
         సో మో సన కహి జాత న కైసేC    |   సాక బనిక మని గున గన జైసేC      || 6 ||
సాధుసమాజరూపమైన ఈ ప్రయాగలో మునిగిన వెంటనే ఫలము లభించును.  కాకులు కోయిలలు అగును.    కొంగలు హంసలగును.  దీనికి ఆశ్చర్యపడనవసరం పనిలేదు .  సత్సాంగత్యమహిమ జగద్విదితము.  వాల్మీకి , నారద, అగస్త్యాదిమహర్షుల జీవితగాధలు  మనకు ప్రభల నిదర్శనము  .  భూచరములు , జలచరములు , ఖేచరములు మొదలగు చరాచరప్రాణులన్నీ సత్సంగ ప్రభావమువలననే ఐశ్వర్యములను , బుద్ది , కీర్తి , సద్గతులను పొందినవి .  ఈ ఐశ్వర్యాదులు పొందుటకు సత్సాంగత్యము తప్పా మరియేమార్గము లోకమున గానీ వేదములందుగానీ ప్రస్తావించలేదు .    సత్సాంగత్యము లేనిదే వివేకము అబ్బదు . శ్రీరాముని దయవల్లనే సత్సాంగత్యము లభించును.  ఆనంద ప్రాప్తికి శ్రేయోలాభములకును సత్సాంగత్యమే మూలము .  సాధనములన్నియు పుష్పములు .  సత్సాంగప్రాప్తియే ఫలములు .  ఇనుము పరుసవేదిని తాకినంతనే ఎలా బంగారంగా మారునో అదేవిధంగా దుష్టులుకూడా సత్సాంగత్యము వలన సత్పురుషులుగా మారుదురు .  విధివశమున సత్పురుషులకు దుష్టసాంగత్యము ప్రాప్తిపొందిన పాము పడగపై గల మణివలె వారు సద్గుణములతోనే విలసిల్లుదురు. సర్పవిషముచే మణి ఏ విధముగా స్వయంప్రకాశితమగును .  అలానే దుష్టసాంగత్యముచే సజ్జనులు ఏ మాత్రము ప్రభావితులు కాకుండా తమ సుగుణములతోనే శోభిల్లుచుందురు .  కవులుకానీ , విజ్ఞులుకానీ కడకు బ్రహ్మవిష్ణుమహీశ్వరులుకానీ సత్పురుషమహిమను వర్ణించలేరు.  ఇకనేను చెప్పుట కూరలమ్మువాడు మణులనాణ్యతను చెప్పినట్లు అగును . 

|| స్వస్తి || 

రామచరిత మానసత్రివేణి సంగము

దో - జథా సుఅంజన అంజి దృగ , సాధక సిద్ధ సుజాన  || 

కౌతుక దేఖత సైల బన , భూతల భూరి నిధాన ||  1 || 

సిధ్ధ జనులను కనులలో పెట్టుకున్న సిద్ధులు , సాధకులు శిఖరములపైనను వనముల మద్యయందును, భూగర్భముల యందునగల సమస్తనిధులను అనాయాసముగా  చూచినట్లు గురుపాదకమలాదూళిని కనులకద్దుకున్నవారు సిద్ధిని జ్ఞానమును అవలీలగా పొందుదురు.    ( దోహా -1)

చౌ - గురు  పద రజ  మృదు మంజుల అంజన   |   నయన అమిఅ  దృగ దోష బింభజన  ||
         తెహిCకరి   బిమల   బిబేక    బిలోచన          |   బరనఉC  రామ చరిత భవ మోచన    ||  1  ||
         బందఉC  ప్రథమ  మహీసుర చరనా           |   మోహ జనిత  సంసయ  సబ  హరనా  ||

         సుజన   సమాజ  సకల  గున   ఖాని              |   కరఉC   ప్రనామ  సప్రేమ  సుబానీ      ||  2  ||                                                                      సజ్జనుల మహిమ 

          సాధు  చరిత  సుభ  చరిత    కాపాసు           |    నిరస బిసద  గునమయ  ఫల జాసూ   || 

           జో  సహి  దుఖ  పరఛిద్ర   దురావా             |    బందనీయ  జెహిC  జగ  జస  పావా     ||  3 || 

           ముద  మంగలమయ సంత సమాజా         |    జో  జగ  జంగమ  తీరధరాజూ              || 

           రామ  భక్తి   జహఁ  సురసరి   ధారా              |    సరసఇ  బ్రహ్మ బిచార ప్రచారా           ||  4 || 

           బిధి  నిషేధమయ కలిమల హరినీ            |     కరమ కథా రబినందని  బరనీ             || 

           హరి   హర    కథా   బిరాజతి   బేని               |    సునత సకల ముద మంగల  దేనీ       ||  5 || 

            బటు  బిస్వాస అచల నిజ ధరమా             |   తీరథరాజ   సమాజ  సుకరమా             || 

            సబాహి సులభ సబ దిన సబ దేసా             |   సేవాత  సాదర  సమన  కలేసా            ||  6 ||

            అకథ     అలౌకిక      తీరథరాఊ                  |    దేఇ   సద్య  ఫల   ప్రగట  ప్రభాఉ       || 7  || 

గురుదేవునిపాదపద్మరజము  కోమలమైనది. మనోజ్ఞమైనది. అది నేత్ర దోషములను రూపుమాపు నయనామృతసిద్దాంజనము.  ఈ అంజనముచే నామనోనేత్రములను నిర్మలమొనర్చుకొని, సంసారబంధములనుండి విముక్తి ప్రసాదించు శ్రీరామచరిత  వర్ణించెను .  అజ్ఞానజనితములైన సందేహాలను పారద్రోలు భూసురోత్తములకు ముందుగా వందనములాచరించుదును.  అనంతరము సద్గుణసంపన్నులగు సాధువులకును, సత్పురుషులకును వినయముతో ప్రణమిల్లేదను.   ప్రత్తి ఎండినదై, స్వచ్ఛమై గుణమయమై ఉండును.  అట్లే సాధువుల చరిత్ర అనాసక్తమై పాపరహితమై సద్గుణ సంపన్నమై అలరారును .  వడకుట, నేయుట మొదలగు సందర్భములలో ప్రత్తితాను కష్టములను సహించి , ఇతరుల ఛిద్రములను కప్పివేయును.  గొప్పకీర్తిని సంపాదించును.  అట్లే సాధువులు ఎన్ని కష్టములనయినా ఓర్చుకొనుచు ఇతరులను ఉద్దరించును.  అట్టి సాధువుల సమాజము ఆనందమయము , కల్యాణప్రదము.  అది ఒక కదులుతున్న ప్రయాగ ( త్రివేణి సంగము ) . అచట రామ భక్తి అను గంగా ప్రవాహము.  బ్రహ్మ విచారమే సరస్వతి నది. నిధినిషేధ రూపములైన కధలు కలియుగ పాపములు ప్రక్షాళన చేయు యమునాతరంగములు .  ఈ మూడునదులు ఇచట కలియును. శివకేశవుల కధలు త్రివేణీసంగమములై శ్రోతలకు ఆనందమును, శుభములను అందించును .  ఈ సాధుసమాజ రూపమున ప్రయాగ క్షేత్రమున స్వధర్మమము నందు విశ్వాసము అక్షయవటం.  సత్కార్యములే తీర్థరాజా పరివారము .   తీర్థరాజమైన ఈ ప్రయాగ వివిధదేశములలో సర్వకాలములు అందు సాధుజనరూపమున అందరికి లభ్యమగును.  వారిని సాదరంగా సేవిచుటచే అవిద్యావంటిక్లేశములు అన్నీ పటాపంచలగును.    ఈతీర్థరాజము అలౌకికము , వర్ణనాతీతము , సాధ్యఫలదాయకము.  దీని ప్రభావము ప్రత్యక్షము.  

రామచరిత మానస 5 గురుదేవుల పాదపద్మములకు నమస్కరిస్తున్నాను...

గురు ప్రస్తుతి

బందఉC  గురు పద కంజ , కృపా సింధు నరరూప హరి | 

మహామోహ  తమ పుంజ , జాసు బచన రబి కార నికర || 5 || 

నేను నా గురుదేవుల పాదపద్మములకు నమస్కరిస్తున్నాను.  ఆయన కృపాసముద్రుడు ,  మనుష్యరూపమును దాల్చిన శ్రీహరి .  సూర్యకిరణములు అంధకారమునువలె .  విజ్ఞాననిధి ఐన ఆయన వచనములు అజ్ఞానమును పటాపంచలు  గావించును .  || 5 || 

చౌ - బందఉC  గురు పద పదుమ పరాగా  |  సురుచి  సుబాస సరస అనురాగా || 

        అమిఅ మూరిమయ  చూరన  చారూ |  సమన సకల భావరుజ పరివారు    || 1 || 

        సుకృతి  సంభు తన బిమల బిభూతీ |  మంజుల మంగల మోద ప్రసూతీ  ||  

        జన మన మంజుల ముకుర మల హరినీ | కిఏC తిలక గున గన బస కరనీ || 2 || 

        శ్రీగుర పద నఖ మని గన జోతీ  | సుమిరత  దిబ్య  దృష్ఠి  హియC  హోతీ  || 

        దలన మోహ తమ సో సప్రకాసూ |  బడే భాగ ఉర ఆవఇ  జాసూ || 3 || 

        ఉఘరహిC  బిమల బిలోచన  హీ కే  |  మిటహిC  దోష దుఖ భవ రజనీ కే  || 

         సూఝహిC  రామ చరిత మని మానిక  |  గుపుత ప్రగట జహఁ జో జెహి ఖానిక || 4 || 

నా గురుదేవునిపవిత్రపాదపద్మదూళి సుందరమైనది, సురుచిరమమైనది , సువాససనలువెదజల్లునది. అనురాగ మధురిమలను వెదజల్లునది.  అది జన్మమృత్యురూప సాంసారిక బాధలను నశింపజేయు దివ్యౌషధము.  అమృత రూపావనస్పతి యొక్క దివ్య చూర్ణము .  అట్టి గురుపాదపద్మములకు నా వందనము.  ఈ దూళి శంకరుని శరీరముపైన వున్న విభూతివలె  నిర్మలమైనది,  శుభకరమైనది ,  ఆనంద ప్రదమైనది .  ఇది భక్తుని మనోదర్పణం పై గల మాలిన్యమును తొలగించును.  తిలకముగా ధరించినచో పెక్కు సుగుణములను సమకూర్చును.  శ్రీగురుదేవుని నఖద్యుతులు మణులవలె ప్రకాశించుచు స్మరణమాత్రమునే అవి అజ్ఞాన అంధకారమును రూపుబాపి ఆత్మానందమును గూర్చును.  గురుదేవుల పాదపద్మములను హృదయములో నిలుపుకున్నవాడు భాగ్యాశాలి. గురుదేవుల కృపచే వాని మనోనేత్రములు విచ్చుకొనును, పాపములను,  సాంసారికబాధలను దూరమగును.  శ్రీరామకధలు అనెడి మణిమాణిక్యములు ఏగని యందు గుప్తములుగా వున్నాను, ప్రకటితములైనను  ఆ హృదయమున ప్రకాశమానములగును .  ( చౌపాయీ || 1-4) 

|| స్వస్తి ||