అర్ధులము,అనుగులము, (ఒరుత్తి మగనాయ్ పిఱందు ఓరిరవిల్)

గోపికలు ఈ విధముగా మంగళము పాడుతుఉంటే శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ వారి ప్రేమకు , వాగ్వైభవనమునకు చాలా సంతోష్మ్చి " ఓ గోపికలారా! మీకు జన్మసిద్దాముగా మా యందుగల ప్రీతిచే మంగళము నాకాక్షించుచున్నారు . చాలా సంతోషమే , కానీ ఈ రాత్రివేళ మంచులో నడచి శ్రమ పడి వచ్చారు . చాలా శ్రమ అయ్యింది. కేవలము మంగళ శాసనము కాంక్షతోనే యున్నట్లు చెప్పుతున్నారు . కానీ దానికంటే వేరొక ప్రయోజనము లేదా? ఉన్నచో చెప్పండి. తప్పక నేరవేర్చుతాను. అనెను . నీగుణ కీర్తనము చేయుచూ వచ్చుటచే మంచు , రాత్రి , మొదలగున్నవి మాకు ఇబ్బందిని కలిగించవు. మాకు ప్రధాన ప్రయోజనము నీకు మంగళము పాడుతయే. లోకులకై వ్రతమోనర్చుటకుపర నొసంగిన ఒసగుము. మేము మీ స్వరూపమును మా స్వరూపమును తెలిసిన వారమే. కావునామంగళా శాసనమే ప్రధాన ప్రయోజనము అని తెలియచేయుచు శ్రీ కృష్ణ అవతార రహస్యమును తామెరుగుదుము అని దానిని ఈ పాశురములో వివరించినా మన గోపికలు.    గోపికలు ఈ పాశురములో శ్రీ కృష్ణుని జన్మ రహస్యమును కీర్తించుచు దానివలన శ్రమ తీరి ఆనందించుచున్నారు. అని చెప్పుచున్నారు.

గోపికలు ఈ పాశురములో శ్రీ కృష్ణుని జన్మ రహస్యమును కీర్తించుచు దానివలన శ్రమ తీరి ఆనందించుచున్నారు. అని చెప్పుచున్నారు.

ఒరుత్తి మగనాయ్ పిఱందు ఓరిరవిల్ పాశురము:

ఒరుత్తి మగనాయ్ పిఱందు ఓరిరవిల్

ఒరుత్తి మగనాయ్ యొళిత్తు వళర

తరిక్కిలానాకి త్తాన్ తీంగు నినైంద

కరుత్తై పిరపిత్తు కంజన్ వైత్తిల్

నెరుప్పెన్న నిన్న నెడుమాలే ఉన్నై

అరుత్తిత్తు వందోం పఱై తరుతియాగిల్

తిరుత్తక్క శెల్వముమ్ శేవకముమ్ యాంపాడి

వరుత్తముమ్ తీరుంద్ ముగిరుంద్-ఏలోర్ ఎంబావాయ్ 

తాత్పర్యము:

భగవానుడే తన కుమారుడుగా కావలెనని కోరి , శంఖచక్రగధాధరుడు అగు భగవానునే కుమారునిగా పొందగల్గిన సాటిలేని దేవకీ దేవి కుమారుడవై జన్మించి , శ్రీ కృష్ణుని లీలలను పరిపూర్ణముగా అనుభవించి, కట్టను కొట్టను భగవానుని వశమొనర్చుకొనిన అద్వితీయ వైభావముగల యశోదకు, ఆ రాత్రియే కుమారుడవై, దాగి పెరిగినవాడా! అట్లు పెరుగుచున్న నిన్ను చూచి ఓర్వలేక చంపవలెనని దుష్ట భావముతో నున్న కంసుని అభిప్రాయమును వ్యతముచేసి వానికడుపులో చ్చిచ్చువై నిన్ను చంపవలెనని తలచిన వానిని నీవే చంపిన ఆశ్రిత వ్యామోహము కలవాడా! నిన్నే కోరి వచ్చినాము . పర అను వాద్యము నిచ్చిన ఇమ్ము . సాక్షాత్తు లక్ష్మీ దేవే పొందవలెనని కోరదగిన నీ ఐశ్వర్యమును , నీ వీర చరిత్రమును , కీర్తించి శ్రమను విడిచి పెట్టి సంతోషించు.  భగవానుని పాడుటకు సాధనానుస్టానము చేయుచున్నప్పుడు చాలా శ్రమలు కలుగును. ఆ శ్రమలు శ్రమగా కాక ఆనందముగా ఉండాలి. దానికి నామసంకీర్తనమే సాధనము అని గోపికలు ఇందులో వివరించారు.

అర్ధులము,అనుగులము, 

అర్ధులము,అనుగులము, 

అంజలింప వచ్చినాము!

అడిగిన వర మిడుదు వని,

అనురాగపు గని వని!

ఒక అను కొమరుడవై, వే

రొక అను ఒడిలో దాగి,

ఒదిగిన నిను హింసింపగ

ఊహించిన కంసునకు

అసురునకు కడుపుమంటవు!

అర్ధులకు అమృతాల పంటవు!  ||అర్ధులము||

సిరికూడా వలచే నీ

దొరతనమూ, దౌర్వీర్యము

పరవసమున పాడి పాడి

విరహ మెల్ల మరతుము!

పరవాద్యము కరుణింపుము

పరమానంద మొసంగుము!  ||అర్ధులము||

అమ్మమ్మతో నేను మా పూజా గది.

హాయ్, నమస్కారం , నేను అమ్మమ్మ ఈరోజు ఒక కొత్త వీడియో ని చేసాం . మీకు మా వీడియోలు నచ్చితే . దయచేసి మర్చిపొకుండా నా ఛానెల్‌ని సబ్‌స్క్రైబ్ చేసి మాకు సపోర్ట్ చేయండి. ఇలాంటి వీడియోలు మీ ముందుకు తెస్తాం. ధన్యవాధములు. నా మరోక్ చానల్ ని కూడా చూడండి చానల్ పేరు :Diabetic Challenger link : https://www.youtube.com/channel/UCfuy...

మంగళమని పాడ వస్తిమి, (అన్ఱివ్వులగమ్ అళందాయ్ అడి పోత్తి)

 ప్రస్తుతము గోపికలు మంచి దశకు చేరి ప్రేమ దసలోనున్న వారగుటచే తమకు కలిగిన అమంగళములను అతనిని దర్శించి పోగొట్టుకోవాలని , తమకు లేని మంగళములను సంపాదించుట మాని ప్రేమైక హృదయులై శ్రీ కృష్ణునకు మంగళము పాడుచున్నారు.ఇట్లే గోపికలు శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ వలన తమ కార్యము నెరవేరునని , తమ ప్రభువు నడచి వచ్చి ఆసనము పై కుర్చొనగానే ఆ పాదాలు ఎర్రదనము చూచి తామూ చేసిన యపచారమునకు భాధపడి మంగళము పాడిరి.  ఈ పాశురము చాలా విశేషమైనది.  స్వామివారికి హారతి చాలా ఇష్టం కదా ఈ పాసురములో స్వామికి హారతి ఎక్కువగా ఇస్తారు.  విశేషమైన నివేదనగా దద్యోజనం ఆరగింపుగా ఇవ్వాలి.

                                                        అన్ఱివ్వులగమ్ అళందాయ్ అడి పోత్తి పాశురము:

అన్ఱివ్వులగమ్ అళందాయ్ అడి పోత్తి

శెన్ఱంగు త్తెన్-ఇలంగై శెత్తాయ్ తిఱల్ పోత్తి

పొన్ఱచ్చకడం ఉదైత్తాయ్ పుగర్ పోత్తి

కన్ఱుకుణిలా వెఱిందాయ్ కరిల్ పోత్తి

కున్ఱుకుడైయా వెడుత్తాయ్ కుణమ్ పోత్తి

వెన్ఱు పకై కెడుక్కుమ్ నిన్ కైయిల్ వేల్ పోత్తి

ఎన్ఱెన్ఱుమ్ శేవకమే యేత్తి ప్పఱైకొళ్వాన్

ఇన్ఱు యాం వందోం ఇరంగ్-ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము:

ఆనాడు బలి చక్రవర్తి తనదికాని రాజ్యమును తానూ ఆక్రమించి దేవతలను పీడించగా ఈ లోకమునంతను వానివద్దనుండి దానము పట్టి పాదములతో కొలిచిన మీ దివ్య పాదములకు మంగళము .రావణుడు సీతమ్మను అపహరించుకొని పోగా ఆ రావనుడుండు లంకకే వెళ్లి సుందరమగు భవనములు కోటయుగల దక్షినదిసనున్న లంకలో ఉన్నా రాక్షసులను చెండాడిన మీ భాహు పరాక్రమములకు మంగళము . శ్రీ కృష్ణునకు రక్షణకై యుంచిన బండిపై ఆవేసించిన రాక్షసుని చంపుటకై ఆ బండికి తగులునట్లు కాలుచాచి నేలకూల్చిన మీ అప్రతిమ కీర్తికి మంగళము .వత్సము పై ఆవేసించిన అసురునితో వెలగ చుట్టుపై నాఎసించిన యసురుని చంపుటకై ఓడిసేలరాయి విసరినట్లుగా వెలగ చెట్టుపైకి దూడను విసరనపుడు ముందువేనుకకు పాదములుంచి నిలచిన మీ దివ్య పాదములకు మంగళము.  ఇంద్రుడు తనకు యాగము లేకుండా చేసినని కోపముతో రాళ్ళ వాన కురియగా గోపాలురకు గోవులకు భాధ కలుగకుండా గోవర్ధన పర్వతమును గోడుగువలే ఎత్తిన మీ వాత్సల్యమునకు మంగళము.  శ త్రువులను సములముగా పెకలిచి విజయము నార్జించి ఇచ్చేది మీ హస్తమునందలి వేలాయుధమునకు మంగళము.
ఈ విధముగా నీ వీర చరత్రములనే కీర్తించి పర అనే సాధనము నందగ మేమీనాడు వచ్చాము అనుగ్రహించుము.
అని ఈ పాశురములో మంగళము పాడుతూ భగవానుని అనుగ్రహించమని కోరుచున్నారు.

                                                                             మంగళమని పాడ వస్తిమి,

మంగళమని పాడ వస్తిమి,

మరిమరి నీ మగటిమికి - మంగళమని!

ముంగిట నిలబడిన మా కొ

సంగుదవని పరవాద్యము || మంగళమని||

అల్లనాడు లోకమ్ముల

అలవోకగ కొలిచిన నీ 

పల్లవారుణ శ్రీపద 

పద్మములకు మంగళమని ,

పెల్లుగ నీ వెత్తి వెడలి

సుందర లంకాద్వీపము

తల్లడబడ మాసిన నీ 

దర్పమునకు మంగళం ||మంగళం||

కాలదన్ని ఒక తృటిలో

కరక శకట ధైత్యుని

నేల రాలు నటు చేసిన

నీ కీర్తికి మంగళమని,

కూళను వత్సాసురు నవ 

లీలగ చిరుకోలవోలె

తూలవిసురు దుడుకు అడుగు

దోయికినీ మంగళం!  ||మంగళం||

దండిగ గోకులమునకై

దలదాలిచి గొడుగువోలె

కొండ నెత్తివేసిన నీ

గుణమునకును మంగళమని

భండనమున నొక వ్రేటున

పగతుర పీచ మ్మడంచి

చెండాడిన నీ చేతి ప్ర

చండాసికి మంగళం! || మంగళం||

తరలిరాగదే, దేవ! దయచేయగదే! (మారి మలై మురైంజిల్ మన్ని క్కిడందుఱంగుం )

 అననన్య గతికలమై వచ్చి నన్నాస్రయించినారము , కటాక్షిం చుము అని గోపికలు ప్రార్ధించగా శ్రీ కృష్ణునకు మనస్సులో చాలా భాద కలగినది. నీలాదేవిని ఆశ్రయించి ఆమె ద్వారా నన్నాశ్రయించిన వారిని నేనే ముందుగా వెళ్లి సాయపడి రక్షించవలసి ఉండగా వేరొక గతిలేని వారమైనాము అని దైన్యముగా పల్కు నట్లు ప్రేరేపించితినే ! ఎంత తప్పు చేసితిని అని శ్రీ కృష్ణుడు చాలా నోచ్చుకోనేను.

ఇలా పడుకున్న శ్రీ కృష్ణుని లేచి నడచి వచ్చి ఆ స్థానమున సింహాసనమున వేంచేసి తమ కోరికవిని క్రుపచేయవలేనని గోపికలు ప్రార్ధించుచున్నారు.

మారి మలై మురైంజిల్ మన్ని క్కిడందుఱంగుం పాశురము:

మారి మలై మురైంజిల్ మన్ని క్కిడందుఱంగుం

శీరియ శింగం అరివుత్తు త్తీవిరిత్తు

వేరి మయర్ పొంగ ఎప్పాడుం పేరుందుదఱి

మూరి నిమిరుందు మురంగి ప్పుఱప్పట్టు

పోదరుమా పోలే నీ పూవైప్పూ వణ్ణా ఉన్

కోయిల్ నిన్ఱు-ఇంగనే పోందరిళి క్కోప్పుడైయ

శీరియ శింగాశనత్తిరుందు యాం వంద

కారియం ఆరాయ్-అందరుళ్-ఏలోర్ ఎమ్బావాయ్

తాత్పర్యము:

పర్వత గుహలో వర్షాకాలములో కదలక మెదలక పడుకున్న సౌర్యముగల సింహము మేలుకొని , తీక్ష్ణమగు చూపులు నిటునటు చూచి , ఒకవిధమగు వాసనగల తన ఒంటి వెంట్రుకలు నిగుడు నట్లు చేసి, , అన్ని వైపులా దొర్లి , దులుపుకొని , వెనుకకు ముందుకు శరీరమును చాపి , గర్జించి , గుహనుండి వేల్వడునట్లు, ఓ అతసీపుష్ప సవర్ణ ! నీవు నీ భవనము నుండి ఇట్లే బయటకు వేంచేయి రమణీయ సన్నీవేశము గల లోక్కోత్తరమగు సింహాసనమును అధిష్టించి మేము వచ్చిన కార్యమును ఎరుగ ప్రార్ధించుచున్నాము.
అలా కోరటంతో శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ తన శయనాగారమును వీడి నడచి వచ్చి సింహాసనము నధిరోహించి గోపికలను యుక్తరీతిని పలుకరించవచ్చునని అనుకోవచ్చును.

తరలిరాగదే, దేవ! దయచేయగదే!

తరలిరాగదే, దేవ! దయచేయగదే!

దరసింపగ వచ్చిన మా పని విని పాలింతుగాని తరలి రాగదే!

వానకారులోనే సింహ మొకడు మేల్కాంచి, పొడవు

మేను సారించి, ధూళి తూళించి, కెంపుకెనుల

మానుగ వీక్షించి, పరీమళ భర సటలూగ, గహ్వ

రాననుండి వెలువడు చందాన మందిరమునుండి తరలిరాగదే!

భాసుర బహురత్న ఘటిత భర్మ సింహ పీఠికా

ధ్యాసివై, అనుగ్రహోల్లాసివైన స్వామీ! అత

సీసుమ కోమల శ్యామమోహను, లోకావను, నిను

చూసి చూఇ, మనసు వెళ్ళబోసి, కృతార్థలము కాగ తరలి రాగదే!

పుష్యలక్ష్మి కి నైవేద్యం పూర్ణం కుడుములు తయారి ....పుష్యలక్ష్మీ పూజ మరియ...

Plz do like,share,subscribe my channel ammamma tho nenu

ఏది ఏది! నీ దయా వీక్షణము ఏది ఏది! (అంగణ్ మా ఞాలత్తరశర్, అబిమాన)

                          

గోపికలు శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ వద్దకు చేరి మేల్కొనమని వెనుకటి పాశురములో ప్రార్ధించారు. వేరొక గతిలేక నీకే చెందినవారమని చెప్పారు. ఈ పాశురములో తమ ను మెల్లమెల్లగా కనువిచ్చి చూడవలసిందిగా అర్ధించుచున్నారు .

అంగణ్ మా ఞాలత్తరశర్, అబిమాన పాసురము:

అంగణ్ మా ఞాలత్తరశర్, అబిమాన

పంగమాయ్ వందు నిన్ పళ్ళికట్టిల్ కీరే

శంగమ్ ఇరుప్పార్ పోల్ వందు తలై ప్పెయ్-దోమ్

కింగిణివాయ్ చ్చేయ్ద తామరై ప్పూప్పోలే

శెంగణ్ శిఱుచ్చిఱిదే యెమ్మేల్ విరయావో

తింగళుమ్ ఆదిత్తియనుమ్ ఎరుందాఱ్పోల్

అంగణ్ ఇరండుం కొండు ఎంగళ్మేల్ నోక్కుదియేల్

ఎంగళ్మేల్ శాపం ఇరింద్-ఏలోర్ ఎమ్బావాయ్ 

తాత్పర్యము:

సుందరము విశాలమగు మహా పృధ్వీ మండలము నంటాను ఏలిన రాజులు తమకంటే గొప్పవారు లేరనేది అహంకారమును వీడి తమను జయించిన సార్వభౌముని సింహాసనము క్రింద గుంపులు గుంపులు చేరి ఉన్నట్లు , మేమును అభిమాన భంగమై వచ్చి నీ సింహాసనము క్రింద గుంపులు గుంపులుగా చేరి ఉన్నాము. చిరుగంట ముఖమువలె విదియున్న తామరపువ్వులు వలె వాత్సల్యముచే ఎర్రగా నున్న నీ కన్నులను మెల్లమెల్లగా విచ్చి మాపై ప్రసరించుము.
సూర్య చంద్రులిరువురు ఒక్క సారి ఆకాశమున ఉదయించునట్లు ఉండేది నీ రెండు నేత్రములతో మావైపు కటాక్షిమ్చితివా! మేము అనుభావిమ్చియే తీరాలి అనే శాపాము వంటి కర్మ మమ్ములను వీడి పోవును.

ఏది ఏదీ! నీదయావీక్షణము ఏది ఏదీ!

ఏది ఏది! నీ దయా వీక్షణము ఏది ఏది!

ఇంచించుంక పరపుము మాపై, మాపై!

చిరుగజ్జెల వలె విరిసే ఎరనెర్రని తామరల

తెరగున వికసించే ఆ కెంజాయి కందోయి!  ||ఏది ఏదీ||

అందమగు ఈ లోకమందలి ఏలికలు

అందరును మానాభిమానములు వీడి

సుందరము నీ గద్దె బృదములులైన

చందమున, నిలుచు మా డెందములు చల్లబడ! ||ఏది ఏదీ||

ఒక్కకనుకొన చూపేచాలును, చాలును-

పాపముల పరిమార్పను!

ఒక్క కనుకొన ప్రాపె చాలును, చాలును- 

తాపముల చల్లార్పును! ||ఏది ఏదీ||

తోటకూర హెల్ధీ అని అందరికీ తెలుసు......ఏవిధంగా హెల్దీయో తెలుసుకోవాలి కదా....

బంగరు కడవలనిండ పాలు (ఏత్త కలంగళ్ ఎదిర్ పొంగి మీదళిప్ప )

 గోపికలు పురుష అహంకార భుతురాలగు నీలాదేవిని మేలుకోలిపిరి. ఆమె మేలుకొని "నేను మీలో ఒక్కదానినికదా! నన్ను ఆశ్రయించిన మీకేనాడు లోపముండదు. రండి!  మనమందరమూ కలసి శ్రీ కృష్ణుని మేల్కొల్పి అర్దింతము . " అని తానూ వచ్చి గోపికలతో శ్రీకృష్ణ భగవానుని సమీపమునకు వారిని తోడ్కొనిపోయి మేలుకొలుపు జొచ్చెను.  ఈ విధముగా శ్రీ కృష్ణుని మేలుకోల్పుతున్నారు. 

ఏత్త కలంగళ్ ఎదిర్ పొంగి మీదళిప్ప పాసురం 

ఏత్త కలంగళ్ ఎదిర్ పొంగి మీదళిప్ప

మాత్తాదే పాల్ శొరియుం వళ్ళల్ పెరుం పశుక్కళ్

ఆత్త ప్పడైత్తాన్ మగనే! అఱివుఱాయ్     

ఊత్త ముడైయాయ్! పెరియాయ్! ఉలగినిల్

తోత్తమాయ్ నిర్ఱ శుడరే! తుయిల్ ఎరాయ్

మాత్త్తార్ ఉనక్కు వలి తొలైందు ఉన్-వాశఱ్కణ్

ఆత్తాదు వందు ఉన్-అడిపణియుమా పోలే

పోత్తియాం వందోం పుగరందు-ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము:

పొదుగు క్రిందనుండి కడవలు చరాచర నిండి, పొంగిపొరలి నట్లు ఆగక, పాలు స్రవించు అసంఖ్యకములగు, ఉదారములగు, బలసిన ఆవులుగల నందగోపుని కుమారుడా! మేల్కొనుము. ప్రమాణదార్ఢ్యముగల పరబ్రహ్మస్వరూపా ! ఆశ్రితరక్షణ పృతిజ్ఞాధార్ఢ్యముగల మహామహిమ సంపన్నా! ఈ లోకములో ఆవిర్భవించిన జ్యోతిస్స్వరూపా ! నిద్ర నుండి లెమ్ము. శత్రువులు నీపరాక్రమమునకు లోకి నీవాకిటికి వచ్చి నీ దాసులై నీపాదారవిందముల నాశ్రయించినట్లు మేముకూడా నిన్ను వీడి యుండలేక నీ పాదములనే స్తుతించి మంగళాశాసనము చేయుటకై వచ్చితిమి. గోపికలు వారి పరిస్తితిని శ్రీ క్రిష్ణునికి నివేధించినారు.

బంగరు కడవలనిండ పాలు

బంగరు కడవలనిండ పాలు

పొంగి పొరల కురిపించె ఆలు

చాలా కలుగు నందుని గారాల నందనా!

మునిహృదయ స్యందనా!

వైకుంఠము విడిచి, లోక

లోకమ్ములు కడచి,

మా కోసము దిగివచ్చిన మా స్వామీ! మేలుకో!

మేలుకో తేజుమయ! నీలప్రియ! మేలుకో!

మేలుకో భక్తాశ్రితపాళీ నరసిజహేళీ!

వైరులు నీ శౌర్యమ్మున కోడి,

సైరింపక, నీ వాకిట కూడి,

బీర మేది శ్రీపదముల

వారక కొలిచే తీరున,

చేరి మంగళాశాసన

మును చేసి, ముదమ్మున కై

వారమ్ముల చేసి, వచ్చి

నార మయ్య, నిదురమాని మేలుకో!

అమ్మమ్మ తో అరిసలు ఎలా చేయించుతానో మీరే చూడండి. 👍👍👍

మేలుకో శ్రీకృష్ణ! మేలుకొనవేమి! (ముప్పత్తుమూవర్ అమరర్క్కు మున్ శెన్ఱు)

ముందు పాసురములో నీలాదేవిని మేలుకొల్పి,  శ్రీ కృష్ణుని మేలుకొలిపి కృష్ణుడుని ఎలాంటివాడో కీర్తిస్తూ నీలా దేవిని ఎలాంటిదో వర్ణిస్తూ ఆమెను శ్రీ కృష్ణుని వారితో స్నానం చేయుటకు పంపమని అర్ధిస్తున్నారు.  మరి ఎలా వర్ణిస్తున్నారంటే...

ముప్పత్తుమూవర్ అమరర్క్కు మున్ శెన్ఱు పాశురము:

ముప్పత్తుమూవర్ అమరర్క్కు మున్ శెన్ఱు

కప్పం తవిర్క్కుం కలియే! తుయిల్ ఏరాయ్

శెప్పం ఉడైయాయ్! తిఱలుడైయాయ్ శేత్తార్క్కు

వెప్పం కొడుక్కుం విమలా! తుయిల్ ఎరాయ్

శెప్పన్న మెల్-ములై చ్చెవ్వాయ్ చ్చిఱు మరుంగుల్

నప్పినై నంగాయ్! తిరువే! తుయిలెరాయ్

ఉక్కముం తట్టొళియుం తందు ఉన్-మణాళనై 

ఇప్పోదే ఎమ్మై నీరాట్టు-ఏలోర్ ఎంబావాయ్  

 తాత్పర్యము:

ముప్పది మూడుకోట్ల అమరులకు వారికింకను ఆపద రాక ముందే పోయి , యుద్ధ భూమిలో వారికి ముందు నిలిచి , వారికి శత్రువుల వలన భయమును తొలగించే బలసాలీ ! మేల్కొనుము అర్జవము కలవాడా ! రక్షణము చేయు స్వభావము గలవాడా ! బలము కలవాడా ! ఆశ్రితుల శత్రువులనే నీ శ త్రువులుగా భావించి వారికి భయ జ్వరమును కలిగించువాడా ! నిర్మలుడా ! మేలుకో ! బంగారు కలశములను పోలిన స్థానములను, దొండపండువలెఎర్రని పెదవియును, సన్నని నడుమును కల ఓ నీలాదేవి! పరిపుర్ణురాలా! లక్ష్మీ సమానురాలా! మేలుకొనుము. వీచుటకు ఆలవట్టమును (hand fan) కంచుతద్దమును మా కోసంగి నీ వల్లభుడగు శ్రీ కృష్ణునితో కలసి మేము స్నానము చేయునట్లు చేయుము.

మేలుకో శ్రీకృష్ణ! మేలుకొనవేమి!

మేలుకో శ్రీకృష్ణ! మేలుకొనవేమి!

చాలుబడి గల దేవ! మే లొసగు స్వామి!

మున్నేగిముప్పదియు మూడుకోటుల సురల

బన్నముల బాపు బలసాలి! వనమాలీ!

వెన్నుదవిలి విరోదివితతికి వనట గూర్చి

చెన్ను తొలగించు ఆపన్న జనతావనా!  ||మేలుకో శ్రీకృష్ణ! ||

మేలుకో ఓ సిరీ! శాతోదరీ!

మేలుకో ఓ నీల! పరిపూర్ణురాలా!

మేలుకో నవకిసలయాధరా!

కలశోపమపయోధరా!  ||మేలుకో శ్రీకృష్ణ! ||

ఆలవట్టము అద్ద మొసగి నీ స్వామిని

ఆలసింపక పంపవమ్మ నీరాడ! ||మేలుకో శ్రీకృష్ణ ||

మధుమేహం తో ప్రయాణం.... నా బ్యాగ్ లో ఏముంది

పలుకవా నళినేక్షణా! (కుత్తు విళక్కెరియ కోట్టుక్కాల్ కట్టిల్మేల్)

ముందు పాశురములో పొడుగు జుట్టు గల నీలాదేవి ని మేల్కొల్పి .  ఈ రోజు నీలాదేవిని మేలుకొలిపినా ఈ పాశురములో శ్రీ కృష్ణుని,నీలాదేవిని కూడా మేలుకోల్పవలసినది గా అర్ధించుచున్నారు.  లేచి వారితో మాటాలాడమని కోరుకొని నీలాదేవిని అర్ధిస్తున్నారు కాసేపు అయినా మాతో మాటాడనీ అంటున్నారు. మరి ఎలా అన్నది తెలుసుకుందాం.   నీలాదేవిని కీర్తిస్తున్నవారు ఈ పాశురములో అమ్మవారిని దర్శించ వచ్చునని పెద్దలు అంటారు.

కుత్తు విళక్కెరియ కోట్టుక్కాల్ కట్టిల్మేల్ పాశురము 

కుత్త విళక్కెరియ కోట్టుక్కాల్ కట్టిల్మేల్

మెత్తెన్ఱ పంచ శయనత్తిన్ మేల్ ఏఱి

కొత్తలర్ పూంగురల్ నప్పిన్నై కొంగైమేల్

వైత్తు క్కిడంద మలర్ మార్బా! వాయ్ తిఱవాయ్

మైత్తడంకణ్ణినాయ్! నీ ఉన్-మణాళనై

ఎత్తనై పోదుం తుయిలెర ఒట్టాయ్ కాణ్

ఎత్తనై యేలుం పిరివాత్తగిల్లాయాల్

తత్తువమన్ఱు తగవ్-ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము: 

ఒక గుత్తి దీపములు చుట్టును వేలుగుచుండగా , ఏనుగు దంతము లతో చేయబడిన కోళ్ళు గల మంచముపై నున్న, చల్లదనము, మెత్తదనము, తెల్లదనము,ఎత్తు , వెడల్పు కలిగిన పాన్పులపై ఎక్కి , గుత్తులు గుత్తులుగా వికసించుచున్న పూలు తలలో ముడుచుకోనిన కేశ పాశము గల నీలాదేవి యొక్క స్థనములపై తన శరీరమును ఆనుకొని పరుండి విశాలమైన వక్షస్థలము గల శ్రీ కృష్ణా నోరు తెరచి మాట్లాడు . కాటుక పెట్టికోనిన విశాలమైన కన్నులు కల ఓ నీలాదేవి ! నీవు నీ ప్రియుని ఎంతసేపు లేవనీవు?ఇంత మాత్రపు ఎడబాటుకుడా ఓర్వ లేకుండుట నీ స్వరుపమునకు, నీ స్వభావమునకు తగదు.

 పలుకవా నళినేక్షణా!

పలుకవా నళినేక్షణా!

బదులైన

పలుకవా నవమోహనా!

పలుకవా రవ్వంత? పవళింతువు గాని

కలికి చనుగవపైని తలగడ కేలూని ||పలుకవా||

తళ్ళుకు దంతపుకోళ్ళ మంచమ్ముపై,

లలిత సురభిళ పంచతల్పమ్ము పై 

ఒరిగి కొప్పుర దివ్వె వెలుగులో, అల నీల

నెరుల విరతావిలో, నిదురింతువేగాని  ||పలుకవా||

గడెయైన వల్లభుని ఎడబాయవు:

తడవైనగాని నిద్దుర లేపవు:

సొగసు కాటుక రేక సోగకన్నుల దాన!

తగదమ్మ నీ వంటి సుగుణవతి కో చాన! ||పలుకవా||

నందగోపుని కోడలా (ఉందు మదకళిత్తన్-ఓడాద తోళ్ వలియన్)

 గోపికలు కృష్ణుని పొంది యనుభవించాలని ఆవేసముచే కృష్ణపరమాత్మ కనిపించగానే తామూ అనుభవించ వచ్చునని తొందరగా మేలుకొన్నారు. కాని శ్రీ కృష్ణుడు మేలుకోలేదు. తరువాత బలరాముని మేలుకోల్పారు . అప్పుడు కుడా కృష్ణుడు మేలుకోలేదు . తెలివి తెచ్చుకొని నీలాదేవి ద్వారా మేలుకోల్పవచ్చని ఆమెని మేలుకోల్పుతున్నారు ఈ పాశురములో .

ఉందు మదకళిత్తన్-ఓడాద తోళ్ వలియన్ పాశురము:  

ఉందు మదకళిత్తన్-ఓడాద తోళ్ వలియన్

నంద గోపాలన్ మరుమగళే! నప్పిన్నాయ్!

కందం కమరుం కురలి కడై తిఱవాయ్ వంద్

ఎంగుం కోరి అరైత్తన కాణ్ మాదవి

ప్పందల్ మేల్ పల్గాల్ కుయిల్ ఇనంగళ్ కూవిన కాణ్

పందార్ విరలి ఉన్ మ్మైత్తునన్ పేర్ పా డ

శెందామరై క్కైయాల్ శీరార్ వళై ఒలిప్ప

వందు తిఱవాయ్ మగిరింద్-ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము :

ఏనుగులతో పోరాడగలిగినవాడును, మదము స్రవించుచున్న ఏనుగు వంటి బలముకలవాడును, మదము స్రవించుచున్న ఏనుగులు కలవాడును, యుద్దములో శత్రువులను చూచి వెనుకకు జంకని భుజబలము కలవాడును అయిన నందగోపుని కోడలా ! సుగంధము వెదజల్లు కేశ పాశము గల ఓ నీలాదేవి ! తలుపు గడియ తెరువుము . కోళ్ళు అంతటా చేరి అరుస్తున్నాయి . మదవీలతప్రాకిన పందిరిమీద గుంపులు గుంపులుగా కూర్చొని కోకిలలు కూస్తున్నాయి. కావున తెల్లవారినది , చూడు. బంతిని చేతిలో పట్టుకోన్నదానా! మీ బావ గుణములను కీర్తించుటకు వచ్చితిమి . నీవు సంతోషముతో లేచి నడచి వచ్చి. ఎర్ర తామర పూలు ను పోలిన నీ చేతితో, అందమైన చేతి కంకణములు గల్లుమని ధ్వని చేయునట్లు తలుపు తెరువుము.  అని నీలాదేవిని కీర్తిస్తున్నారు . ఈ పాశురములో అమ్మవారిని దర్శించ వచ్చునని పెద్దలు అంటారు.

నందగోపుని కోడలా

నందగోపుని కోడలా! ఓ నీల!

ఎందుకమ్మా తలుపు తీయవు?

విందువా కోళ్ళు కూసేను, ఆ వంక గురి

వింద పోలందు పలికేను గోరింక!  || నందగోపుని||

కందుకము వ్రేళ్ళ సందిటను కలదాన!

అందమగు కురుల నెత్తాని కల లలన!

కుందనపు కంకణాల్ చిందులాడీ పాడ

కెందమ్మి పోలేటి నీ సోగ కేల   ||నందగోపుని||

సుందరుడు నీ స్వామి శుభనామములను మన

మందరమునూ కూడ పాడుకుందాము!

క్రందుకొను గంధసింధురబలముతో, వైరి

బృందముల క్రిందపడజేయగలిగే వాని ||నందగోపుని||

మేలుకో! మేలుకో! చాలించి నీ నిదుర-మేలుకో! (అమ్బరమే తణ్ణీరే శోఱే అఱం శెయ్యుం పాశురము)

 గోపికలు , పదిమంది గోపికలను మేల్కొలిపికొని నందగోపభావనమును చేరినారు. భావనపాలకుని ద్వారపాలకుని. ప్రార్ధించి వారి యనుమతిని పొందినారు. ద్వారపాలకుడు తలుపు తెరచి వాడలేను. గోపికలందరూ ను నందగోపభావనములోకి ప్రవేశించినారు.నందగోపుడు , యశోద, శ్రీ కృష్ణుడు, బలరాముడు వరసగా మంచాలపై సయనించినారు. వారిని ఈ రోజు మేలుకోల్పుతున్నారు. రాక్షసులు వచ్చి కృష్ణునికి ఏమి కీడు చెయునో అని ! లేక గోపికలు ఎత్తుకుపొతారెమో ! అని భయముతో జాగరుడై ముందు మంచము మీద నందుడు శయనించియుండెను. లేక లేక లభించిన కృష్ణుని వీడ లేక ఒక ప్రక్క కృష్ణుని మరో పక్క బలరాముని మద్యలొ యశొద శయనించి యుండెను. వారిని ఒక్కొక్కరిని ఇందులొ మెలుకొల్పుతున్నారు.  మరి  ఎలాలేపుచున్నారో చూడండి.

అమ్బరమే తణ్ణీరే శోఱే అఱం శెయ్యుం పాశురము

అమ్బరమే తణ్ణీరే శోఱే అఱం శెయ్యుం

ఎమ్బెరుమాన్ నందగోపాలా! ఎరుందిరాయ్

కొన్బనార్ క్కెల్లాం కొరుందే! కుల విళక్కే

ఎమ్బెరుమాట్టి యశోదా! అఱివుఱాయ్

అమ్బరం ఊడఱుత్తు ఓంగి ఉలగళంద

ఉమ్బర్ కోమానే! ఉఱంగాదు-ఎరుందిరాయ్

శెమ్బొఱ్ కరలడి చ్చెల్వా బలదేవా!

ఉమ్బియుం నీయుం ఉఱంగ్-ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము: 

వస్త్రములు కావలసినవారికి వస్త్రములు, మంచి నీరు , అన్నము కావసినవారికి అన్నము, ఫలాభిసంధి లేక ధర్మ బుద్ధితో దానము చేయు నందగోపాలా! మా స్వామీ! మేల్కొనుము , ప్రబ్బలి చెట్ల వంటి సుకుమారములగు శరీరములు గల స్త్రీలలో చిగురువంటిదానా! మా వంశమునకు మంగలదీపము వంటిదానా! మా స్వామినీ ! యశోదా! మేలుకొనుము. ఆకాశ మధ్య భాగమును చీల్చు కొని పెరిగి లోకముల నన్నిటిని కొలిచిన త్రివిక్రమా ! నిత్యసురులకు నాయకుడా! నిద్ర పోకూడదు. మేల్కొనుము. స్వచ్ఛమైన ఎర్రని బంగారుముతో చేయబడిన కడియము కాలిని దాల్చిన బలరామా! నీవును, నీ తమ్ముడును మేల్కొనవలెను.

అని గోపికలు ప్రార్ధించిరి.

మేలుకో! మేలుకో!

చాలించి నీ నిదుర-మేలుకో!

మేలుకో! మేలుకో!

చాలించి నీ నిదుర-మేలుకో!

ఏ లేవడి రానీక, ఎల వేళ లరసే మా

ఏలికా! నందగోపాలకా! మేలుకో చాలించి నీ నిదుర

తల్లీ! వ్రజవల్లీ నవ పల్లవాభిరామా!

అల్లన లేవమ్మ! యశోదమ్మ! నందదృహదీపను!  ||మేలుకో! మేలుకో!||

భువిని దివిని మీరి భువన భునవముల నిండే

త్రివిక్రమా! పురుషొత్తమ! దేవదేవ! శ్రీకృష్ణా! ||మేలుకో! మేలుకో!||

ఆలించి మనవి మా మేలెంచి ఏలుకో!

కనకవీర మంజీరము ఘనపదముల తొడవుగా

తనరే బలదేవా! నీ తమ్మునితో మేలుకో!

ఆలించి మనవి మా మేలెంచి ఏలుకో!

నందగోపస్వామీ మందిర రక్షకా! (నాయగనాయ్ నిన్ఱ నందగోపనుడైయ)

 గోపికలు నిద్ర పోతున్న పదిమంది గోపికలను మేల్కొల్పి న తరువాత నంద గోప భవనమునకు చేరినారు. పదిమంది గోపికలును మాత్రమే కాదు . ఆనందముతో శ్రీ కృష్ణుని పొందే యోగ్యత కల గోపికలను అందరను మేలు కొలిపి నంద గోప భావనమునకు వచ్చిరి. నందగోపుని ద్వారమునకు వచ్చి ద్వార పాలకుని అర్ధించి లోనికి  ప్రవేశింతురు .

నాయగనాయ్ నిన్ఱ నందగోపనుడైయ పాశురము: 

నాయగనాయ్ నిన్ఱ నందగోపనుడైయ

కోయిల్ కాప్పానే! కొడిత్తోన్ఱుం తోరణ 

వాశల్ కాప్పానే, మణిక్కదవం తాళ్ తిఱవాయ్

ఆయర్ శిఱుమియరోముక్కు అఱై పఱై 

మాయన్ మణివణ్ణన్ నెన్నలే వాయ్-నేరుందాన్

తూయోమాయ్ వందోం తుయిలెర ప్పాడువాన్

వాయాల్ మున్నం మున్నం మాత్తాదే అమ్మా

నీ నేశనిలైక్కదవం నీక్కు- ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము:

అందరకు నాయకునాయకుడైన నందగోపుని భవనమును కాపాడు భావనపాలకా లోనికివిడువుము . తోరనములతో శోభిస్తున్న ద్వారమును కాపాడుతున్న ద్వారపాలకా మణులచేఅందముగా వున్నా గడియలను తెరువుము . గోపబాలికలగు మాకు మాయావి అయినమణివర్ణుడగు శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ ద్వని చేయ "పఱ " అను వాయిద్యము ను ఇచ్చెదనని నిన్న నేనుమాట ఇచ్చాను . మేము వేరొక ప్రయోజనము కాంక్షించి రాలేదు. పవిత్రమైన భావముతో వచ్చాము. శ్రీ కృష్ణుని మేల్కొల్పుటకు గానము చేయుటకు వచ్చినాము . స్వామీ ముందుగానే నీవు కాదనకు. దగ్గరగా ప్రేమతో ఒకదానినిఒకటి చేరి బిగువుగా పట్టుకొని వున్న తలుపులను నీవే తెరచిమమ్ములను లోనకు పోనిమ్ము . అని భావనద్వార పాలకులను గోపికలు వేడుకొన్నారు.  

నందగోపస్వామీ మందిర రక్షకా!

నందగోపస్వామీ మందిర రక్షకా!

సుందరద్వజ తోరణ ద్వారపాలకా!

వల్ల కాదనకు! వలదనకు మునుమున్నె

అల్లన రతనాలతలుపు గొళ్లెము తీయ  ||నందగోపస్వామీ||

కల్లకపటములేని గొల్ల కన్నెల మన్న!

నల్లని తిరుమేని వానికై వచ్చాము ||నందగోపస్వామీ||

మ్రోయు పరవాద్య మిడెదనని నిన్ననే

మాయలాడు తానే మాట యిచ్చేనని

ఈయెడ తానమాడి ఏతెంచినా మన్న!

తీయుమా తలుపు! పాడేము మేల్కొలుపు! ||నందగోపస్వామీ ||

"ఓ చిరుత రాచిలుక! " (ఎల్లే! ఇళంకిళియే! ఇన్నం ఉఱంగుదియో )

 ఇంతవరకు తొమ్మిదిమంది గోపికలని మేల్కొల్పినారు. పదవ గోపికను ఈ పాశురములో మేల్కొల్పుతున్నారు.  దీనిలో ముందుగా భాగావ్ద్భాక్తులను మేల్కొల్పుతారు. తరువాత భగవానుని మేల్కొల్పుతారు. మొదటి పదిహేనవ పాశురాలలో మొదటి ఐదు పాశురాలుచే  ఈ వ్రతము నాకు పుర్వరంగామును తెలిపి తరువాత పది పాశురాలలో పది మంది గోపికలను మేల్కొల్పినారు . దీనితో భగవద్ ఆలయములో చేరుకొనుటకు అర్హత కలిగెను. ఇంతవరకు భగవద్భాక్తుల విషయమున ప్రవర్తింపవలసిన విధనములు నిరూపించి ఈ పాశురములో దాని ఫలమును నిరుపించబడుచున్నది. ఇంతవరకు భాగాత్ప్రాప్తికి చేయవలసిన సాధన క్రమము వివరిచారు గోదామాత. అట్టి సాధన చేయుటచే ఏర్పదవలసిన ప్రధాన లక్షణము అహంకారము తొలగుట. అది పుర్ణంగా తొలగినాడు గాని ఆచార్య సమాస్రయనముస్ మంత్రము లభించి భగవదనుభావము కలుగదు . ఇట్టి పరిపూర్ణ స్తితినంది యున్న గోపిక ఈనాడు మేల్కొల్ప బడుచున్నది.   ఈమెను ఏవిదంగా లేపుచున్నారో కదా! ఈ పాశురము న లోపల ఉన్నా గోపిక కుబయటి గోపికలకు సంవాదము నిబంధింపబడినది. వారి మద్య సంబాషణ ఎలావుందంటే.

ఎల్లే! ఇళంకిళియే! ఇన్నం ఉఱంగుదియో పాశురము:

ఎల్లే! ఇళంకిళియే! ఇన్నం ఉఱంగుదియో
శిల్ ఎన్ఱ్ అరైయేన్మిన్ నంగైమీర్! పోదరుగిన్ఱేన్
వల్లై ఉన్ కట్టురైగళ్ పండేయున్ వాయఱిదుమ్
వల్లీర్గళ్ నీంగళే నానే తాన్ ఆయిడుగ
ఒల్లై నీ పోదాయ్ ఉనక్కెన్న వేఱుడైయై
ఎల్లారుం పోందారో పోందార్ పోంద్-ఎణ్ణిక్కోళ్
వల్లానై కొన్ఱానై మాత్తారై మాత్తరిక్క
వల్లానై మాయనై ప్పాడ-ఏలోర్ ఎమ్బావాయ్ 

తాత్పర్యము:

బయటి గోపికలు: ఓ లేత చిలుక వంటి కంఠమాధుర్యము కలదానా ! ఇంకను నిద్ర పోతున్నావా ? అయ్యో ఇది ఏమి ?
లోని గోపిక: పూర్ణులగు గోపికలారా ! చికాకు కలుగునట్లు జిల్లుమని పిలువకండి. నేను ఇదే చెప్పుచున్నాను.
బయటి గోపుకలు: నీవు చాలా నేర్పు కలదానవు. నీమాటలలో నైపుణ్యము కాఠిణ్యము మాకు ముందే తెలియును.
లోని గోపిక : మీరే నేర్పు కలవారు. పోనిండు ! నేనే కఠినురాలను.
బయటి గోపిక : నీకీ ప్రత్యేకత ఏమి? అట్లు ఏకాంతముగా ఎందుకు వుంటావు. వేగముగా బయటకు రా !
లోని గోపిక: అందరు గోపికలు వచ్చినారా.
బయటి గోపికలు: వచ్చిరి , నీవు వచ్చి లెక్కించుకో .
లోని గోపిక: సరే , నేను వచ్చి నేను ఏమి చెయ్యాలి ?
బయటి గోపికలు: బలిష్టమగు కువయాపీడము అను ఏనుగును చంపినవాడను శతృవుల దర్పమును అణచినవాడను , మాయావి అగు శ్రీ కృష్ణుని కీర్తిని గానము చెయుటకు రమ్ము.   లెమ్ము మాతో వచ్చి చేరుము అని లోపలి గోపికను లేపినారు.

"ఓ చిరుత రాచిలుక! 

"ఓ చిరుత రాచిలుక! లేచి రావేమే! వేచియున్నామే!"

"వేచేవారి నిదుర దోచుకున్నానో!

ఓ చెలులు! నా నిదుర దాచుకున్నానో లేచి వచ్చేనే!"

"భళిభళీ! సఖి! ఎంత నుడికారితనమే!

తెలుసులే నీ నంగనాచితనము మాకు!"

"మీరు గడుసరులు కారేమో పాపము!

నేనే కాబో లంత నేరవని దాన! 

వచ్చిరో అందరును నెచ్చెలులు?

"ఆ వచ్చి నీవే లెక్కపెట్టుకోవే

విచ్చేయవే, అమ్మ చెచ్చర! లేకున్న

మచ్చిక పని యున్నదేమో ఏదయిన

!"  ||"ఓ చిరుత ||

"ఉరు మత్తగజకుంభ మురయ మొత్తినవాని,

అరుల దర్పమ్ము నరవర చేయువాని

అరిది గుణములవాని, హరిని కీర్తింప

అరుగగా వలయు బిరబిర రమ్మ ! ఓ అమ్మ " ||"ఓ చిరుత || 

కలువ కనుమూసినది (ఉంగళ్ పురైక్కడై త్తోట్టత్తు వావియుళ్)

 ఈ పాశురములో అందరికంటే ముందుగా మేల్కొని, మిగిలిన వారిని కూడా లేపుతానని చెప్పినది  ఆ గోపిక ఈనాడు  మేల్కొల్పబడుచున్నది . ఈమె వీరి సంఘమున కంతకూ నాయకురాలై నడిపించగల శ క్తిగాలది .

తన పూర్వ అనుభావముచే ఒడలు మరచి తానూ చేసిన ప్రతిజ్ఞను కూడా విస్మరిచి ఇతర గోపికలను మేలుకొలుపుట మరచి తన ఇంటిలోనే తానూ ఉండిపొయినది .

ఈమె ఇంటిలో ఒక పెద్ద తోట గలదు . పెరటివైపున వున్నా ఆ తోటలో దిగుడు బావికలదు. ఆ దిగుడు బావిలో తామర పూలు , కాలువలు , ఉన్నవి ఆమె తన్మయత్వముతో అనుభావిచుచు ఇతర విషయాలనే  మరచిఉన్నది. అట్టి స్థితిలో ఉన్నా గోపికను నేడు మేల్కొల్పుతున్నారు .

ఉంగళ్ పురైక్కడై త్తోట్టత్తు వావియుళ్ పాశురము: 

ఉంగళ్ పురైక్కడై త్తోట్టత్తు వావియుళ్
శెంగరునీర్ వాయ్ నెగిర్ అంద్ ఆమ్బల్ వాయ్ కుమ్బిన కాణ్
శెంగల్పొడి క్కూరై వెణ్బల్ తవత్తవర్
తంగళ్ తిరుక్కోయిల్ శంగిడువాన్ పోగిన్ఱార్
ఎంగళై మున్నం ఎరుప్పువాన్ వాయ్ పేశుమ్
నంగాయ్! ఎరుందిరాయ్ నాణాదాయ్! నావుడైయాయ్
శంగోడు చక్కరం ఏందుం తడక్కైయం
పంగయ క్కణ్ణానై ప్పాడ-ఏలోర్ ఎంబావాయ్

తాత్పర్యము:  

స్నానము చేయుటకు గోపికల నేల్లరను మేల్కొల్పుతాను అని చెప్పి నిద్రపోవుచున్న ఒక గోపికను ఈ పాసురములో లేపుచున్నారు.  ఈ బాలికకు ఊరివారినందరాను ఒకతాటిపై నడుపగల శక్తి కలది.  ఓ పరిపూర్ణురాలా! నీ పెరటిలో నున్న  గుడుబావిలో ఎరుపుతామర పూలు వికసించినవి. తెల్లకాలువలు ముడుచుకుంటున్నాయి. అంటే తెల్లవారుచున్నాడని భావము.  లెమ్ము ఎర్రని కాషాయ వస్త్రములు దరించి తెల్లని పలువరుసలు గలిగి వైరాగ్య సంపన్నులైన సన్యాసులు తమతమ నివాసములలో ఆరాధనము చేయుటకు వేల్లుచున్నారు లెమ్ము.  నీవు ముందుగా మేల్కొని వచ్చి మమ్ములను లేపెడియట్లు మాట ఇచ్చినావు మరచిపోయావా? ఓ లజ్జలేనిదానా! లెమ్ము.  ఓ మాతనేర్పు గలదానా! శంఖమును చక్రమును ధరించినట్టి ఆజాను బాహుడగు పుండరీకాక్షుని మహిమను గానము చేయుటకు రమ్ము. అని ఈనాటి గోపికను మేల్కొల్పినారు.

కలువ కనుమూసినది

కలువ కనుమూసినది

కమలమ్ము పూచినది

కలికిరో! నీ పెరటి కొలనులో!

తెలిదంతముల జియ్యరులు, కావి తాలుపులు

తరలేరు, కుంచెకోలల తెరవ కోవెలలు ||కలువ కనుమూసినది||

మిమ్ము నేనే వచ్చి మేలుకొలెపెద నని

అమ్మ చెల్లా! నీవు నిదురింతువే!

కమ్మగా నెరవాది మాటలన్నీ ఆడి

ఎమ్మెలాడి! నీవు సిగ్గుపడవే  ||కలువ కనుమూసినది||

వరశంఖచక్రదారిని, హరిని, శౌరిని,

పురుషోత్తముని వికచజలజ లోచనుని

తరుణు లందరితోడ తనివారగ పొగడ

తరలిరావమ్మ! నిద్దురమాని, ఓ కొమ్మ! ||కలువ కనుమూసినది ||

వంటింటి పోపుసామానులో క్వీన్ మెంతులు